Płynne złoto - miód pszczeli

1

Piękny kolor, słodki i kuszący smak, właściwości prozdrowotne – to sprawia, że stale rośnie zainteresowanie produktami pszczelimi. Miód od czasów starożytnych uważany był za pokarm bogów. Jego dobroczynne właściwości odkryli już starożytni Egipcjanie, którzy naczynie z miodem wkładali faraonom do grobowca.

Piękny kolor, słodki i kuszący smak, właściwości prozdrowotne – to sprawia, że stale rośnie zainteresowanie produktami pszczelimi. Miód od czasów starożytnych uważany był za pokarm bogów. Jego dobroczynne właściwości odkryli już starożytni Egipcjanie, którzy naczynie z miodem wkładali faraonom do grobowca.Kleopatra słynna egipska królowa używała go do pielęgnacji swej niezwykłej urody, a ojciec medycyny Hipokrates 111 lat życia zawdzięcza spożywaniu dużych ilości miodu. Ponoć dzięki słabości do tego napoju sędziwego wieku dożył także Pitagoras. Przez starożytnych Rzymian i Greków był stosowany jako dodatek do wyrobów cukierniczych, a w średniowieczu pełnił między innymi funkcję środka płatniczego. Ten słodki nektar od zawsze ceniony był też przez nasze babcie, które wykorzystywały właściwości miodu w leczeniu różnych przypadłości. Miód jest jednym z najlepiej poznanych produktów wytwarzanych przez pszczoły miodne (Apis mellifera). Według dyrektywy Unii Europejskiej 2001/110 EC jest to środek żywnościowy wytwarzany przez pszczoły z nektaru kwiatów lub z wydzieliny żywych części roślin, który pszczoły zbierają i przetwarzają w ulu: łączą z własnymi, specyficznymi substancjami oraz gromadzą i pozostawiają w celu dojrzewania w plastrach. 

Zainteresowanie alternatywnymi metodami leczenia schorzeń o różnej etiologii spowodowały, że produkty pszczele znalazły zastosowanie w wielu specjalnościach medycyny, co przynosi wymierne korzyści. Znacznie wzrasta spożycie miodów odmianowych (z przewagą pyłku kwiatowego jednego gatunku rośliny miododajnej).

 

Co znajdziemy w miodzie?

  • Miód jest mieszaniną rozpuszczonych w wodzie węglowodanów 75-80 %. Podstawowe węglowodany wchodzące w skład miodu, to cukry proste: fruktoza i glukoza.
  • Zawiera białka i aminokwasy, a największą jego część stanowi prolina – to około 50-80 % wszystkich aminokwasów.
  • Zawiera cholinę, która jest niezbędna do prawidłowej pracy układu krwionośnego i prawidłowego funkcjonowania mózgu oraz acetylocholinę będącą ważnym neurotransmiterem 
  • Obfituje w rozpuszczalne w wodzie witaminy z grupy B (B1,B2, B3, B6), których niedobór powoduje zmęczenie, bóle głowy oraz problemy z koncentracją.
  • Jest bogaty w potas, sód, wapń, magnez oraz chlor.
  • Znajdziemy w nim śladowe ilości żelaza, cynku, miedzi, chromu, biorące udział w przemianach węglowodanowych i wytwarzaniu energii.
  • Jest skarbnicą antyoksydantów enzymatycznych oraz nieenzymatycznych np.: flawonoidów.
  • Zawiera witaminę C ważną w procesie budowania odporności organizmu i zwalczaniu wolnych rodników.

 

Miód to jeden z cenniejszych produktów spożywczych. Obecne w nim specyficzne substancje chemiczne czynią go pomocnym w leczeniu wielu problemów zdrowotnych. Co ważne, miód można zaliczyć do żywności minimalnie przetworzonej - poza standaryzacją nie jest poddawany żadnym technologicznym procesom.

 

 

Oto liczne właściwości zdrowotne i pielęgnacyjne miodu

  • Miód jest produktem o wysokim ciśnieniu osmotycznym i niskim pH, dlatego odznacza się duża aktywnością antybiotyczną, bakteriostatyczną i bakteriobójczą – niektóre bakterie zwalcza lepiej niż syntetyczne antybiotyki. Co ciekawe aktywność antybiotyczna rozcieńczonego miodu jest od 6 do 220 razy wyższa w porównaniu z miodem nierozcieńczonym.
  • Zawiera nadtlenek wodoru zwalczający chorobotwórcze wirusy, bakterie, pierwotniaki i grzyby.
  • Posiada właściwości wykrztuśne, co pozwala na łatwiejsze usuwanie wydzieliny z dróg oddechowych.
  • Znajduje zastosowanie w leczeniu anginy, zapalenia zatok, oskrzeli i przewlekłych przeziębień.
  • Stosowany jest prewencyjnie w schorzeniach reumatoidalnych.
  • Badania dowodzą, że wprowadzenie miodu do naszej diety obniża rozwój drożdżaków Candida albicans, a także pobudza rozwój korzystnych dla zdrowia bakterii Bifidobacterium bifidum przez co zmniejsza wzdęcia, kolki i zapobiega powstawaniu patogennej flory jelitowej.
  • Łagodzi stany zapalne żołądka i dwunastnicy. Rozcieńczony i podany na zimno działa przeciwbiegunkowo, a bardziej stężony i lekko podgrzany zwalcza zaparcia i poprawia trawienie.
  • Wspomaga walkę z chorobami układu moczowego i nerek.
  • Wspomaga leczenie schorzeń wątroby i dróg żółciowych.
  • Zawarta w miodzie acetylocholina wzmacnia wydolność mięśnia sercowego. Także obecny w nim potas zbawiennie działa na serce.
  • Wykazuje korzystne działanie na układ krwiotwórczy. Obniża ciśnienie tętnicze krwi. Podnosi poziom hemoglobiny i żelaza we krwi.
  • Jest łatwo dostępnym i naturalnym źródłem energii, polecany sportowcom.
  • Jest cennym składnikiem w diecie dzieci w wieku szkolnym.
  • Ma właściwości regenerujące w stanach zmęczenia fizycznego i umysłowego.
  • Przyspiesza gojenie się ran. Zmniejsza ryzyko powstawania bliznowców.
  • Wskazany dla osób starszych przy problemach z apetytem.
  • Zawiera fruktozę, która neutralizuje skutki picia alkoholu. Następnego dnia warto w dwóch porcjach zjeść w sumie 200 gramów miodu.
  • Miód od dawna służył pielęgnacji urody. Znane są jego właściwości nawilżające, rozjaśniające i uelastyczniające skórę.

 

Natura obdarzyła nas rozlicznymi gatunkami miodu, które dzielimy na dwie podstawowe grupy: spadziowe i kwiatowe (nektarowe), a także na miody jasne oraz ciemne.

 


Miód rzepakowy - płynny o barwie lekko słomkowej, o słabym zapachu kwiatu rzepaku. Bardzo szybko się krystalizuje. Pomocny w leczeniu wątroby, trzustki, nerek, układu pokarmowego, przy przeziębieniu i stanach zapalnych dróg oddechowych.

Miód spadziowy - wytwarzany jest przez pszczoły z wydzielin pasożytujących na liściach drzew owadów np.: mszyc zmieszanych z sokiem komórkowym. Rozróżniamy miody ze spadzi iglastej i liściastej. Różnią się barwa i konsystencją, smakiem i szybkością krystalizacji. Ma wysoką antybiotyczną aktywność, działa antyseptycznie i przeciwzapalnie. Wspomaga układ odpornościowy.

Miód wielokwiatowy - ma przyjemny zapach i łagodny smak, intensywność barwy zależy od pory kwitnięcia kwiatów. Pomocny w chorobach wątroby i dróg żółciowych. Poleca się podawanie go dzieciom przy leczeniu grypy i przeziębień.

Miód akacjowy - jasny, ma niską aktywność antybiotyczną. Polecany przy leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy, w stanach skurczowych jelita cienkiego i grubego. Wzmacnia organizm i wycisza wewnętrzny niepokój.

Miód gryczany - o ciemno-herbacianej barwie, ma ostry smak i charakterystyczny zapach. Polecany przy stanach osłabienia organizmu, chorobach zapalnych nerek, opłucnej, w stanach osłabienia pamięci, leczeniu jaskry i w prewencji schorzeń układu krążenia.

Miód mniszkowy - (z kwiatu mniszka lekarskiego) jasnożółty, smak pikantny z lekką goryczką, szybko się krystalizuje. Ma wysoką aktywność antybiotyczną. Polecany przy chorobach żołądka, zaburzeń trawienia, chorobach jelit oraz wątroby. Pomocny w stanach wyczerpania fizycznego i psychicznego.

Miód wrzosowy - miód nektarowy, brunatno-czerwony, ma przyjemny zapach i niezbyt słodki smak, bardzo szybko się krystalizuje. Zalecany przy chorobach prostaty i dróg moczowych.

Miód tymiankowy - jeden z najbardziej tradycyjnych produktów greckich, który łączy współczesną dietę śródziemnomorską z czasami starożytnymi. Ukształtowanie geograficzne Grecji, czyli olbrzymie różnice w wysokościach w połączeniu z dziko porastającymi ziołami (jest ich ponad 2000 rodzajów) jak również długie lato z temperaturami sięgającymi 40 st. C, pozwalają na uzyskanie miodów wysokogatunkowych z przeważającą nutą tymianku, pomarańczy czy sosny. Kolor miodu tymiankowego to głęboki bursztyn przechodzący w czerwony. Miód jest bogaty w przeciwutleniacze, witaminy, enzymy i inne cenne składniki niezbędne w codziennej diecie i z łatwością jest przyswajany przez organizm będąc jednocześnie doskonałym źródłem energii, szczególnie polecany dzieciom (powyżej 1 roku życia) oraz osobom prowadzącym intensywny tryb życia. Warto dodać, że pochodzące z Grecji miody tymiankowe należą do najsławniejszych na świecie.

Miód malinowy – jasnożółty, a po skrystalizowaniu żółto-biały. Słodki smak i zapach malin, działa napotnie, antyseptycznie, przeciwgorączkowo. Stosowany w przeziębieniach i infekcjach górnych dróg oddechowych, w prewencji schorzeń układu krążenia. Ze względu na łagodny i przyjemny smak polecany jest dla dzieci.

Miód nawłociowy - o kwaśnosłodkim smaku, po skrystalizowaniu mętnieje i ma barwę jaśniejszą. Polecany dla dzieci i w prewencji chorób nerek, dróg moczowych, prostaty i w infekcjach dróg oddechowych. Ma wysoka aktywność antybiotyczną.

Miód leśny - o barwie jasno lub ciemno-bursztynowej (w zależności od pory roku w jakiej kwitną kwiaty i zioła), o aromacie leśnych ziół i kwiatów. Zalecany w chorobach górnych dróg oddechowych, osłabieniu serca i odporności. Poprawia samopoczucie i dodaje energii.

Miód lipowy - to miód nektarowy, w stanie płynnym ma barwę jasno-bursztynową, po skrystalizowaniu zmienia barwę na złocisto-żółtą. Posiada przyjemny zapach oraz lekko ostry, często gorzkawy smak. Substancje zawarte w kwiatach lipy mają działanie wykrztuśne i napotne, co jest pożądane w przypadku infekcji gardła i przeziębieniach. Silnie działa na bakterie gronkowca i paciorkowca, a także na grzyby chorobotwórcze. Likwiduje obrzęki oraz nieznacznie obniża ciśnienie tętnicze krwi. Zawarte w nim olejki eteryczne działają uspakajająco i rozkurczająco. W Polsce najczęściej kupowany jest właśnie miód lipowy. Jest produktem bardzo łatwo przyswajalnym, całkowicie trawi się w ciągu niepełnych 2 godzin (dla porównania: szynka w 4 godziny).

Miód miętowy - powstaje w pasiece nieopodal pól rosnącej mięty. Ma intensywny smak, z ostrą nutą mięty. Poprawia procesy trawienne, łagodzi stany zapalne jelit i niewydolność wątroby. Ma działanie antyseptyczne, przeciwpasożytnicze, pomaga na wzdęcia. Doskonały dodatek do nalewek, drinków i herbaty.

Miód eukaliptusowy -ma barwę jasnobrązową, wyraźny smak i przyjemny kwiatowy aromat. Polecany jako środek wzmacniający w infekcjach układu oddechowego, kaszlu, zapaleniu płuc i oskrzeli, krztuścu, zapaleniu zatok oraz anginie.

Miód lawendowy - nektarowy, zbierany z niebiesko-fioletowych kwiatów lawendy wąskolistnej. Ma barwę jasnokremową lub złocistą, intensywny i pozostający dość długo w ustach smak. Należy do miodów o najwyższej jakości. Stosowany wspomagająco w leczeniu grypy, przeziębień, stanów zapalnych dróg oddechowych, w schorzeniach układu sercowo-naczyniowego. Polepsza przepływ krwi przez naczynia wieńcowe i obwodowe. Ze względu na zawartość olejku eterycznego wspomaga leczenie chorób nerek i dróg moczowych, jak również chorób pasożytniczych, bezsenności oraz bólu głowy.

Miód manuka - wytwarzany przez pszczoły z nektaru kwiatów krzewu manuka, należącego do rodziny mirtowatych i rosnącego na terenie Nowej Zelandii oraz południowo-wschodniej Australii. Ma ciemnobrązowa barwę, gęstą, gładką konsystencję oraz charakterystyczny lekko ziemisty smak. Ze względu na swoją aktywność biologiczną cieszy się ogromnym i niesłabnącym w ostatnich latach zainteresowaniem konsumentów. Miód ten charakteryzuje się wyjątkowo wysoką aktywnością przeciwbakteryjną oraz właściwościami przeciwzapalnymi, ma szerokie zastosowanie terapeutyczne. Stosuje się go w leczeniu długo gojących się, zakażonych ran i oparzeń. 

 

Warto zapamiętać

  • Krystalizacja miodu to naturalny proces. Jest to oznaka, że mamy do czynienia z miodem naturalnym a nie sztucznym. Dobry miód powinien się skrystalizować w ciągu 3-4 miesięcy. Nie dotyczy to miodu akacjowego i spadziowego – oba te miody mogą pozostawać w stanie płynnym do 12 miesięcy.
  • Niewłaściwe przechowywanie ma ogromny wpływ na jakość miodu.
  • Niektóre składniki miodu np. enzymy, witaminy, czy związki aromatyczne są wrażliwe na działanie promieni słonecznych i zbyt wysoką temperaturę, dlatego nie wystawiamy miodu na promienie słoneczne iprzechowujemy go w szczelnym szklanym słoiku z zakrętką w temperaturze pokojowej.
  • Raczej używamy szklanych słoików (plastik i metal mogą być powodem utleniania się miodu lub wręcz szkodzić zdrowiu).
  • Podgrzewanie w wysokich temperaturach działa na zawarte w miodzie ważne enzymy (inwertaza i diastaza) bardzo niszcząco, które już w 45 stopni C ulegają rozpadowi. To znacząco zmienia spojrzenie na ludową mądrość, która mówi, że na przeziębienie najlepsza jest gorąca herbata z miodem. Dodanie miodu do gorącej herbaty sprawi, że utraci on ponad połowę tych właściwości, które miał jeszcze chwilę wcześniej. Jeśli zależy nam na stosowaniu miodu ze względów nie tyle smakowych, co zdrowotnych, najlepiej stosować miód na zimno lub w temperaturze pokojowej
  • Jeżeli zamknięty słoiczek będziemy przechowywać w chłodnym miejscu (najwłaściwsza jest temperatura 6-10 stopni C), nie straci swoich wartości przez 23 lata.
  • Jak przywrócić ciekłą formę miodu? Na przywrócenie z formy skrystalizowanej formy ciekłej wystarczy prosty zabieg – czyli podgrzanie całości. Istotne jest, aby nie przesadzić z podgrzewaniem, bo możemy otrzymać karmel i stracić część wartości zdrowotnych miodu. Najpopularniejszym zabiegiem jest wstawienie słoika do garnka z ciepłą, ale uwaga - nie gorącą wodą, której temperatura nie powinna przekraczać 25 stopni C i mieszać drewnianą łopatką. Pamiętajmy, że miód po podgrzaniu do temperatury powyżej 40 stopni C traci swoje właściwości. Wykorzystanie w tym celu mikrofalówki  spowoduje utratę większości korzystnych wartości. Należy pamiętać o tym, aby w trakcie podgrzewania słoik miał odkręconą pokrywkę.
  • 100 gramów miodu dostarcza organizmowi 319 kcal.

 

Kupienie prawdziwego miodu staje się coraz trudniejsze, bo nawet pszczelarze w niektórych niewielkich pasiekach mieszają prawdziwy miód ze sztucznym. Kiedy nie mamy pewności z jakiego źródła pochodzi kupowany przez nas miód, to umiejętność sprawdzenia jego jakości może okazać się bardzo przydatna.

Testy na prawdziwość miodu

1. Test ściekania. Nabierz miód na łyżeczkę i jednostajnym strumieniem lej go na talerzyk. Jeśli ścieka równomiernie, nie rwąc się i tworząc na talerzyku stożek, to jest to miód naturalny. Konsystencja sztucznego miodu będzie jednolita, bez żadnych grudek a miód rozleje się po talerzu.

2. Test rozpuszczania. Do szklanki zimnej wody wlej łyżeczkę miodu. Jeśli będzie rozpuszczać się nierównomiernie tworząc smugi w wodzie, to masz pewność, że miód jest dobrej jakości. Miody sztuczne rozpuszczają się równomiernie i szybko.

3. Test wagi. W litrowym słoiku nie powinno być mniej niż 1,4 kg miodu.

4. Test krystalizacji. Dobrze przechowywany miód może stać nawet rok, ale już kilka miesięcy po zbiorze powinien się skrystalizować. Jest to naturalny proces, który zawsze zachodzi w prawdziwym miodzie. Krystalizacja nie zmienia jego właściwości odżywczych, ani działania leczniczego. Czas potrzebny do zbrylenia zależy od rodzaju miodu. Najdłużej w stanie płynnym pozostaje miód z białej akacji, inne powinny skrystalizować się do końca roku, w którym zostały zebrane. Sztuczne miody nie krystalizują się - jest to jedna z metod na sprawdzenie jakości produktu.

Na sklepowych półkach można znaleźć całą gamę słoików wypełnionych bursztynowym miodem pochodzących z najdalszych zakątków świata. Na szczęście przepisy i normy dotyczące miodów w naszym kraju są mocno restrykcyjne, co zwiększa prawdopodobieństwo zakupu produktu wysokiej jakości.

 

artykuł konsultowany z dietetykiem i technologiem żywności mgr Anetą Frydrycką

 

Różnego rodzaju miody, m.in. miód manuka z Nowej Zelandii są dostępne w ogólnopolskiej sieci Delikatesów Kuchnie Świata. Informacji szczegółowych udzielają pracownicy delikatesów (lista teleadresowa wszystkich lokalizacji znajduje się w zakładce DELIKATESY) i naszego Sklepu Internetowego.

Zamówienia na większe ilości, a także zamówienia niestandardowe można składać dzwoniąc pod nr tel.: 22 785 95 20 lub wysyłając e-mail na adres: zamowienie@kuchnieswiata.com.pl

Wybrane produkty dostępne w Kuchniach Świata: